Geachte heer burgemeester
Dames en heren, schepenen en raadsleden,
Om redenen die blijkbaar meer te maken hebben met de situatie in de Verenigde Staten na de tragische gebeurtenissen die daar hebben plaatsgevonden, stellen wij vast dat er in ons land een petitie circuleert zonder echte basis of nuance, gebaseerd op een verkeerd standpunt: de gedeelde geschiedenis van Belgisch Congo behoort in de eerste plaats toe aan de Belgen en de Congolezen.
Wij willen graag opheldering over dit debat, dat volgens ons in de eerste plaats de verantwoordelijkheid is van de Belgische burgers en leiders, voordat het het doelwit wordt van een “globalistisch” discours dat zo ideologisch is dat het een karikatuur wordt, zonder de minste aandacht of respect voor de historische realiteit.
Dit heeft geleid tot een burgerinitiatief met een tegenpetitie, gedeeld door Belgen die hun geschiedenis niet ontkennen en die ons eraan herinneren dat een land dat niet in het reine kan komen met zijn geschiedenis, niet kan bestaan.
De petitie die opriep tot de verwijdering van de standbeelden van Leopold II was in wezen gebaseerd op fantasie, niet op geschiedenis[1].
De historicus Jean Luc Vellut, een gerenommeerde specialist in Afrika, heeft scherpe kritiek geuit op de onwetendheid van België over zijn koloniale geschiedenis en over het belangrijke Belgische hoofdstuk in de geschiedenis van Centraal-Afrika. Deze onwetendheid heeft tot gevolg dat het debat op een hopeloos polemisch en moralistisch niveau blijft. Vooruitgang in wetenschappelijk onderzoek in verschillende domeinen maakt het nu mogelijk om de feiten beter te verwoorden en meer licht te werpen op de complexiteit van dit gedeelde verleden. Ondertussen blijft de Belgische koloniale geschiedenis doorspekt met “fake news”. Een andere historicus, Guy Vanthemsche[2], toont het zeer hypothetische karakter aan van de buitengewone sterftecijfers die hier als bewezen feiten worden voorgesteld en gaat ook in op de absurditeit en ongepastheid om de verliezen die toe te schrijven zijn aan de koloniale verovering te vergelijken met de verliezen die opzettelijk werden gepland door de totalitaire regimes van de 20e eeuw. We kunnen ook de verschrikkelijke gevolgen vermelden van de regionale oorlogen en gebieden van chronische onveiligheid die momenteel Centraal-Afrika teisteren, met ongekende aantallen vluchtelingen en ontheemden.
Het België van Leopold II, de op één na grootste industriële macht van Europa, breidde zijn invloed uit tot ver buiten Congo. Zo’n symbool van de staat aanvallen, zonder democratisch en academisch debat over de historische realiteit ervan, is letterlijk “de natie breken”. Het zou een ernstige vergissing zijn ten opzichte van de democratie en de natie als gekozen vertegenwoordigers zouden besluiten om het standbeeld van een visionaire en ambitieuze koning, die stevig verankerd is in zijn tijd, te verwijderen op basis van een virulente, doelgerichte mediacampagne die gevoed wordt door valse informatie. We kunnen de koning zeker voor veel dingen bekritiseren, maar nooit omdat hij een “genocidaire” zou zijn.
Want het was Koning Leopold II zelf die een onafhankelijke internationale onderzoekscommissie oprichtte, waarvan de soms harde conclusies over het werkelijke lot van het volk met betrekking tot de decreten en verordeningen volledig werden gepubliceerd en waarvan de vele aanbevelingen om de misstanden te verhelpen allemaal werden uitgevoerd door nieuwe decreten van de Koning.
Er is geen schaduw zonder licht, en niet alles is donker in dit koloniale verleden: is er een betere getuigenis dan die van de heer Patrice Lumumba, in zijn boek “Le Congo Terre d’Avenir est-il menacé? “Op bladzijde 20 staat: “Als we terugkijken en de zwarte man van de Vrijstaat vergelijken met de zwarte man van 1956, het Congo van gisteren met het Congo van vandaag, kunnen we met een gerust hart erkennen dat België niet gefaald heeft in zijn missie, en dat er op enkele fouten na – fouten die inherent zijn aan elk menselijk handelen – veel mooie en grootse dingen bereikt zijn en nog steeds bereikt worden. “
Laten we nadenken over Albert Camus: “Het is goed dat een natie sterk genoeg is in traditie en eer om de moed te vinden haar eigen fouten aan de kaak te stellen. Maar het moet niet vergeten waarom het nog steeds een hoge dunk van zichzelf kan hebben. Het is in ieder geval gevaarlijk om van een natie te vragen dat ze toegeeft dat alleen zij schuldig is en om haar te veroordelen tot eeuwige boetedoening”.
De geschiedenis kan niet worden herschreven. Moeten we onze trots om Belg te zijn opgeven door te aanvaarden dat ons land en onze monarchie voortdurend door het slijk worden gehaald? Moeten we aanvaarden dat ons land en onze monarchie voortdurend op deze manier aan de schandpaal worden genageld zonder enig recht op verdediging?
Laten we dus vechten tegen onwetendheid, laten we de jongere generaties geschiedenis bijbrengen zodat ze zelf kunnen beoordelen en bekritiseren wat er zou moeten zijn, zodat ze niet opnieuw dezelfde fouten maken. We gaan deze enorme uitdaging zeker niet aan door standbeelden onder dergelijke omstandigheden te verwijderen, dat kan alleen maar als obscurantistisch worden omschreven.
En zou het als gemeenteraadsleden ook niet dringend nodig zijn om een onafhankelijke onderzoekscommissie op te richten die, ondanks goedbedoelde wetten en regels, de dagelijkse discriminerende praktijken aan het licht brengt waar diaspora’s in Brussel gefrustreerd onder lijden?
Al jaren stellen ze terecht de vele effectieve obstakels aan de kaak die hun verlangen om zich volwaardige burgers te voelen in ons land in de weg blijven staan. En de snelle implementatie van haar conclusies zou een veel concretere en heilzamere bijdrage leveren aan de sociale cohesie en harmonie tussen alle burgers dan een omstreden afbraak van een verleden dat weinig bekend is en zonder nuance wordt onderwezen.
“Het tegenovergestelde van kennis is niet onwetendheid, maar zekerheid” (Rachid Benzine).
Met vriendelijke groeten
Renier NIJSKENS, Voorzitter
Baudouin PEETERS, Gedelegeerd Bestuurder
Medeondertekenaars :
Thierry CLAEYS BOUUAERT, Voorzitter van de vzw “Mémoires du Congo”.
Guido BOSTEELS, Voorzitter van de vzw “Afrikagetuigenissen”
Jean-Paul ROUSSEAU, voorzitter van de Cercle Royal Africain de Namur (CRNAA).
Philippe JACQUIJ, voorzitter van de vzw “Union Royale des Fraternelles Coloniales 1940-1945”.
Fernand HESSEL, voorzitter van ASAOM
Claude GASTOUT, voorzitter van de “Cercle Royal d’Afrique et d’Outre-mer” (CRAOM).
Luc DENS, Voorzitter van de vzw “AP-KDL”, Amicale des pensionnés des réseaux ferroviaires Katanga-Dilolo-Léopoldville (Vereniging van gepensioneerden van het spoorwegnet Katanga-Dilolo-Léopoldville)
André de MAERE d’AERTRYCKE en André SCHOROCHOFF, voormalige voorzitters van KBUOL-UROME, Koninklijke Belgische Overzeese Unie.
Algemeen e.r. Claude PAELINCK, voorzitter van de CRAOCA
Michel COURTIN, initiatiefnemer van de petitie voor het behoud van de standbeelden van Leopold II in Brussel
Stéphanie MBOMBO, voorzitster van HORIZON 2060 vzw.
[1] https://afrique.lalibre.be/33111/libre-opinion-leopold-ii-fantasmes-et-histoire/
[2] https://www.standaard.be/cnt/dmf20190222_04198722